Kamishibai

Kamishibai is een eeuwenoude Japanse vertelvorm. Kami betekent ‘papier’ en shibai betekent ‘drama’, letterlijk papieren drama dus. De kamishibai is een houten kastje waarin prenten worden getoond waarbij traditionele verhalen worden verteld.

Tijdens de eerste helft van de twintigste eeuw was deze originele vorm van vertellen vooral in Japan zeer populair. De vertellers reden rond op hun fiets en hadden op het bagagerek hun koopwaar bevestigd.

 

Bovenop de doos met koopwaar (lekkernijen!) bevond zich het verhalenkastje, een minitheatertje. Het theatertje stond garant voor een goede klantenbinding. Voordat de verteller begon, sloeg hij op een trommel of gebruikte hij houten kleppers om de aandacht te trekken. Kinderen stroomden toe om het verhaal goed te kunnen volgen. En terecht!  Denk aan een combinatie van de ijscoman en de poppenkast, hoe leuk wil je het maken?!

 

Al langer dan tien jaar vertel ik wekelijks kamishibai verhalen op de basisschool. Traditionele japanse verhalen, verhalen uit andere culturen, of gericht op speciale thema's. Kinderen zijn dol op verhalen, en ik vind het prachtig om zo mijn liefde voor illustratie en verhalen te kunnen delen. 

 

Na het vertellen van het verhaal bespreek ik met de kinderen de inhoud en de structuur van het verhaal, en verhalen in het algemeen (taalontwikkeling). Van de week nam een jongetje uit groep 5 het bijvoorbeeld op voor de wolf in het sprookje van Roodkapje: "Wolven zijn heel schuwe dieren,  ze zouden nooit iemand zo maar aanvallen!" Zoiets leidt natuurlijk tot een goed gesprek, ook over de achtergrond van het verhaal: hoe lang bestaat dit verhaal eigenlijk al? Wisten de schrijvers net zoveel over wolven als wij nu? Is het misschien bangmakerij (Blijf op het pad, Roodkapje!), waarbij we weer bij een van de vele functies van verhalen zijn aangekomen.

Daarna maken we met zijn allen een nieuw verhaal (illustraties) en wordt het nieuwe verhaal gepresenteerd (presentatie, spreken in het openbaar). Kinderen zijn heel enthousiast over deze activiteit, ongeacht de leeftijdsgroep.

 

Wat ik kinderen probeer te laten zien is: het plezier van zelf dingen maken, en het plezier van zelfgemaakte dingen (geven, krijgen of zelf gebruiken). "Dit kan jij ook!" is mijn motto. In het zoeken naar balans tussen creëren en consumeren, en de zoektocht naar rustige aandacht in dagen vol afleiding,  is het je kunnen verliezen in het zelf maken van dingen, en het luisteren naar een live verteld verhaal, een verademing. Kunst is sowieso voor velen een levensbehoefte. Hoe is dat voor jou?

De docent

Laura, kwart japans, moeder en juf, grafisch ontwerper, illustrator, en audioboeken inspreker begeleidt dit atelier.